Myśl polityczna

Książka ta to bardzo reprezentatywna prezentacja twórczości Charlesa Maurrasa. Jego najważniejsze wypowiedzi w dziedzinie polityki, estetyki i poezji oraz wprowadzenie do nich przez najlepszych znawców tematu.

Charles Maurras (1868–1952) to francuski myśliciel polityczny, filozof, krytyk literacki, poeta i polityk. Twórca nacjonalizmu integralnego i przywódca monarchistycznego ruchu Action Française. Urodził się w Martigues koło Marsylii. Lata młodzieńcze poświęcił przede wszystkim twórczości literackiej. W 1891 roku ogłosił artystyczny Manifest Szkoły Romańskiej odwołujący się do średniowiecznej poezji trubadurów i truwerów oraz renesansowego klasycyzmu. Od połowy lat 90. jego głównym polem aktywności była polityka. W 1899 roku założył Action Française – ruch polityczny o charakterze monarchistycznym, nacjonalistyczny i kontrrewolucyjnym, który przez następne 40 lat był głównym reprezentantem francuskiej antyliberalnej prawicy. Nie zaniechał też pracy literackiej. W roku 1938 został członkiem Akademii Francuskiej. W wyniku swojej działalności był kilkakrotnie aresztowany, skazany i odbywał kary więzienia – między innymi po demonstracjach w obronie profanowanych kościołów i czci Joanny d’Arc. W czasie okupacji niemieckiej poparł rząd marszałka Pétaina. W związku z tym w 1944 roku został aresztowany pod niesprawiedliwym zarzutem kolaboracji, a następnie skazany na karę dożywocia oraz wykluczony z Akademii Francuskiej. Więzienie opuścił w 1952 roku ze względu na wiek i zły stan zdrowia. Kilka miesięcy później umarł, z odzyskaną wiarą i opatrzony sakramentami.

Doprawdy rzadko się zdarza, abym rekomendował jakąś książkę z tak mocnym przekonaniem. Jest to imponujące przedsięwzięcie edytorskie, przede wszystkim ze względu na siłę intelektualną tego dzieła, należącego do tych książek, które ongiś Matthew Arnold nazwał „kamieniami probierczymi” cywilizacji. (...). Wysoka ocena należy się też autorowi wyboru tekstów Maurrasa. A trzeba pamiętać, że Maurras był niezwykle pracowity: czytał i pisał niemal codziennie (wyjąwszy wakacje), przez osiemnaście godzin na dobę. Nawet w kawiarni czy restauracji, w gronie znajomych, gdy przyszła mu jakaś myśl, brał ze stolika serwetkę i na niej pisał (co nie znaczy, że nie był osobą towarzyską). Jego bibliografia literacka liczy 147 książek i ponad cztery tysiące artykułów. Mając to na uwadze, należy stwierdzić, że autor wyboru wywiązał się z tego arcytrudnego zadania znakomicie. Książka ta prezentuje Maurrasa we wszystkich przejawach jego aktywności intelektualnej: jako eseistę, krytyka literackiego, poetę i oczywiście myśliciela politycznego oraz publicysty. Niniejsze wydanie tej monumentalnej pracy powinno być ozdobą każdej biblioteki publicznej i prywatnej, zajmując poczesne miejsce w dziale: „Mistrzowie myślenia” i „Klasycy naszej współczesności”.

Prof. dr hab. Jacek Bartyzel

 Książka ta jest pod jednym względem unikalna. Jej autor jako pierwszy podejmuje próbę łącznego zinterpretowania rewolucji antykulturowej i projektu Wielkiego Resetu. Oba te zjawiska łączy wspólny zamysł budowy nowej cywilizacji, która w odróżnieniu od poprzednich, wyłonionych samoistnie skutkiem praw historii, byłaby pierwszą makroformacją od początku do końca zaprojektowaną. Problem w tym, że to gigantyczne przedsięwzięcie realizowane obecnie przez wszystkie siły rządzące światem, nie uzasadnia się celami ekonomicznymi, psychologią władzy, ani misją ratowania świata. Na pierwszy rzut oka wydaje się nie mieć sensu. Autor przeprowadza osobliwe śledztwo, zmierzające do odnalezienia rzeczywistego celu nowego porządku świata, analizując kolejno jego wpływ na kulturę, społeczeństwo i jednostkę, a także rozpatrując go na tle wcześniejszych rewolucji europejskich. W miarę analiz stopniowo zbliżamy się do odpowiedzi. Ostateczna konkluzja jest ponura i wręcz przerażająca.

Ta książka ma być głosem w tej dyskusji, postawieniem problemów, zespołem propozycji, ale i prezentacją całościowej wizji, wizji, której każdy element może być oczywiście przedmiotem do dyskusji, ma taką dyskusję inicjować.

Zadawano sobie już dawno pytanie, czy zachodzi związek pomiędzy pojęciami politycznymi świata protestanckiego, a jego zasadami teologicznymi. Niektórzy twierdzą, że bez znajomości teologii protestanckiej nie można wręcz zrozumieć kierunków polityki protestanckiej, gdyż one z teologii ich wyrosły – pisze w zapomnianym eseju prof. Feliks Koneczny.

Za czasów Sobieskich były w Europie cztery cywilizacje, tak samo, jak obecnie: łacińska, bizantyńska, żydowska, turańska. Żydowska kwitnęła w Polsce w najlepsze, ale nie promieniowała na społeczeństwo polskie; o tym jeszcze nie było mowy! Bizantyńskiej nie było wówczas w Polsce ni śladu. Turańska udzielała się od Kozaczyzny i Moskwy, poniekąd też przez wpływy tureckie. Rodzimą w Polsce była cywilizacja łacińska.

Prusacy wojny pragną. Jeżeli niemieccy członkowie cywilizacji łacińskiej wojny nie pragną, niechże się czymś różnią od tamtych - a przede wszystkim niech nie powtarzają za pruską panią matką piosenki o „korytarzu” – bo tą drogą rozpęta się z wszelką a wszelką pewnością nową wojnę europejską. A wtedy albo koniec cywilizacji chrześcijańsko-klasycznej, albo musi nareszcie nastać raz koniec Prus. Żadnemu Niemcowi nie spadłby przez to włos z głowy, owszem, odetchnęłyby Niemcy.

Kto ocali u nas cywilizację łacińską? Jedną tylko znam siłę do tego zdatną i powołaną: Kościół. Tu, w Europie w ogóle, jest to jego cywilizacja, jego córa, bronić mu przeto wypadnie swej własności, swego żywiołu. Ale powodzenie zależy od tego, czy miłośnicy tej cywilizacji zrozumieją, że nie obronią jej, jeśli nie staną zarazem w szeregach Kościoła. W tej walce trzeba być koniecznie katolikiem, inaczej walka będzie próżną. Można by nawet wyrazić się, że wystarcza walczyć o katolickość Polski, a gdy obronimy Kościół, cywilizacja łacińska będzie nam przydana, ocalona.