Druga wojna światowa jest pełna strasznych wydarzeń i bohaterskich czynów, które wspominamy do dziś. Jednym z nich z pewnością jest powstanie w getcie warszawskim. Heroiczna próba zmiany rzeczywistości, której prawdopodobnie nie można było zmienić, połączona z odważną walką z wojskami III Rzeszy okupującymi Warszawę. W dzisiejszym materiale w dużym skrócie przedstawimy historię powstania w getcie warszawskim.
Początek istnienia getta w Warszawie
Polityka nazistów wobec ludności żydowskiego pochodzenia była okrutna. Oczywiście finalnym efektem tych działań miało być zgładzenie wszystkich Żydów. Tak rozpoczął się ściśle opracowany proces, który miał pomóc w realizacji tej strasznej wizji. Jednym z etapów do osiągnięcia celu były getta dla Żydów. Największe zbudowano w Warszawie. Miało 300 ha powierzchni i otaczał je ceglany mur o długości około osiemnastu kilometrów. Oficjalnie zaczęło ono działać 2 października 1940 roku. Natomiast już od 16 listopada 1940 roku Niemcy zamknęły tę przestrzeń i uwięziły na jej terenie około 350 tys. osób. Jaka była historia powstania w getcie warszawskim?
Działania konspiracyjne i pierwszy opór z bronią w ręku
Wszelkie formy działalności politycznej na terenie getta zdelegalizowano, natomiast sama społeczność żydowska nie posiadała silnych struktur. Jednak trudna sytuacja na terenie tej części Warszawy, gdzie panowało bezrobocie, głód, choroby i śmierć, sprawiły, że zaczęły powstawać ruchy konspiracyjne. Jesienią 1942 roku po długich przemyśleniach związanych z tym, czy takie działanie da efekty, powołano do życia Żydowską Organizację Bojową, w skrócie ŻOB. Po krótkim czasie wyłoniła się jeszcze jedna struktura, czyli Żydowski Związek Wojskowy. Kolejnym elementem w historii powstania w getcie warszawskim był pierwszy zbrojny opór ludności przeciwko polityce okupanta, która miała zmniejszyć liczbę mieszkańców. W styczniu 1943 roku doszło do wymiany ognia podczas transportu mieszkańców. Niewielki efekt, dał wielką nadzieję, że możliwe są zmiany.
Historia powstania w getcie warszawskim, to symbol pierwszego zrywu ludności od 1939 roku
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia 1943 roku. Wtedy władze okupacyjne miały przystąpić do zlikwidowania tej dzielnicy Warszawy, jednak napotkały na zdecydowany opór. Walki okazały się dość zacięte, co doprowadziło do wycofania się wojsk niemieckich. Niestety tylko na krótką chwilę, ponieważ kontratak był zdecydowanie silniejszy i opierał się na strategii spalonej ziemi. Niszczono budynki, podpalano i wysadzano wszystko, co było możliwe. Ludzi wywożono do obozów lub zabijano na miejscu. Ostatecznie walki ustały po otoczeniu schronu przy ulicy Miłej 18, gdzie swoją kwaterę miał ŻOB, którego członkowie popełnili samobójstwo, a następnie gdy wysadzono synagogę przy ulicy Tłomackiej 16 maja 1943 roku. O kulisach historii powstania w getcie warszawskim napisano wiele książek. Jedną z nich jest “Skazani na zapomnienie. Żydowski Związek Wojskowy” autorstwa Ireneusza T. Lisiaka. Z niej można dowiedzieć się, z jakimi wyzwaniami mierzyła się społeczność żydowska w czasie życia w okupowanej Warszawie.