Magna Polonia 20/2020

Egoizm i egocentryzm zawładnęły naszym życiem

Nasi przodkowie przelewali krew, by Polska mogła funkcjonować jako niepodległe państwo. Ale po co właściwie nam własne państwo? To pytanie, które mało kto sobie zadaje, przy czym można odnieść wrażenie, że nie dlatego, iż odpowiedź na nie zdaje się być oczywista, ale dlatego, że sprawa ta zaczyna ludzi coraz mniej obchodzić.

Żyjemy w czasach, gdy wszystko staje się chwilowe, przelotne, gdzie coraz trudniej znaleźć coś naprawdę trwałego. Ludzie coraz mniej przywiązują się do spraw, miejsc, rzeczy, a przede wszystkim – do innych ludzi. Dziś możemy być tu, jutro gdzie indziej. Wydaje się, że wszędzie możemy znaleźć miejsce dla siebie i ludzi, pośród których może nam być dobrze. Ale czy na pewno?

Może nie jest jeszcze za późno?

Kiedy pojawiłem się na tym świecie, ludność Afryki liczyła 330 milionów ludzi, Europę zamieszkiwało wówczas o 300 milionów osób więcej. Od tamtej pory liczba ludności Czarnego Lądu wzrosła o ponad miliard, podczas gdy na Starym Kontynencie raptem o 100 milionów – i to pomimo masowego napływu do Europy imigrantów z Afryki i Azji.

Nic też nie wskazuje na to, by te tendencje miały się w najbliższych latach odwrócić – o ile bowiem średnia wieku mieszkańca Afryki to obecnie niespełna 24 lata, to przeciętny Europejczyk jest o dwadzieścia lat starszy. Przy tym tę średnią i tak „zaniżają” osoby pochodzenia afrykańskiego i azjatyckiego – imigranci i ich potomkowie.

Wszystko to dzieje się w sytuacji, gdy w Europie od dziesięcioleci panuje pokój, z rzadka przerywany lokalnymi konfliktami zbrojnymi, podczas gdy w Afryce czy w Azji wojny i konflikty zbrojne w ostatnich dziesięcioleciach pochłonęły dziesiątki milionów istnień ludzkich.

Sto – dwieście lat temu sytuacja była odwrotna. Przeciętna europejska rodzina miała wtedy sześcioro, ośmioro, dziesięcioro dzieci. To dlatego europejczycy, w poszukiwaniu przestrzeni życiowej, zasiedlali inne kontynenty.

Ale tak jak wtedy Europejczycy kolonizowali Afrykę czy Azję, tak dziś Azjaci i Afrykańczycy kolonizują starzejącą się Europę, w której królują dziś egoizm i wygodnictwo, gdzie wychowywanie dziecka traktowane jest coraz częściej jako przeszkoda na drodze do samorealizacji. Czy więc cywilizacje europejskie, a wraz z nimi i nasza, skazane są na zagładę?

W Polsce te destrukcyjne procesy nie są tak zaawansowane jak na Zachodzie, ale i do nas docierają one z ogromną siłą. Czy jesteśmy to w stanie jeszcze jakoś odwrócić? Czy jesteśmy w stanie uniknąć katastrofy, na którą Europa Zachodnia zdaje się być skazana?

Czy na pewno nie ma alternatywy

Gdy przyjrzymy się zaciekłym sporom towarzyszącym, jakie toczyli ze sobą Józef Piłsudski i Roman Dmowski, czy toczonym później – w okresie międzywojennym, to w centrum dyskursu zawsze pozostawała Polska, a pragnienie, by cieszyła się ona pełną  suwerennością i podmiotowością, było poza wszelką dyskusją. Odkąd w roku 1989 runął Związek Radziecki, a „obóz państw socjalistycznych”, który miał trwać po wieczne czasy, z dnia na dzień zawalił się, niczym domek z kart, troską polskich polityków, bez względu na reprezentowaną opcję polityczną, było pragnienie, byśmy – jako kraj – schowali się za czyimiś plecami. Za kimś, kto weźmie nas w opiekę i się o nas zatroszczy.

Wstępując do NATO, a następnie do Unii Europejskiej, polscy politycy nie tylko nie  stawialiśmy żadnych warunków brzegowych, ale wręcz licytowali się w zapewnieniach, jak wielkim zaszczytem będzie dla nas, gdy dopuszczeni zechcą nas do siebie przyjąć. Nic też dziwnego, że jesteśmy traktowani jako ci, którzy nie mają prawa, by  czegokolwiek żądać czy oczekiwać, a gdy ktoś nieśmiało się o coś upomni, od razu jest strofowany, przy czym głosy przywołujące takiego kogoś do porządku płyną nie tylko zza granicy, ale jeszcze donośniej rozbrzmiewają w kraju. Nieważne, czy rzecz dotyczy polityków obecnego obozu władzy, czy tzw. „totalnej opozycji”, zgodnie deklarują oni, że dla naszego członkostwa w Unii Europejskiej nie ma alternatywy. A skoro politycy w Berlinie czy Brukseli to słyszą, to tym bardziej utwierdzają się w przekonaniu, że Polskę można traktować po macoszemu. Ale czy na pewno nie ma alternatywy? O to między innymi zapytaliśmy naszych publicystów, którzy dzielą się na naszych łamach swoimi przemyśleniami… 

—Wojciech Kempa

„Współzależność zawrotnych karier i związków z obcymi dworami, to nić przewodnia naszych dziejów – szczególnie grubo szyta w czasach awarii i upadku państwa.”

Grzegorz Braun

“Aktem założycielskim III Rzeczyspospolitej była umowa okrągłego stołu, gdzie odegrano przedstawienie o pokojowym przekazaniu władzy. Realizacja tego porozumienia dostarczała mimowolnych elementów komicznych, kiedy to pani Joanna Szczepkowska oznajmiła, iż „upadł komunizm” – a ilustracją tego upadku był wybór przywódcy tych „upadłych” komunistów, herszta stanu wojennego, generała Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta „wolnej Polski”.“

Stanisław Michalkiewicz

„(…)Godzi się tutaj zauważyć, iż śmieszne i bezzasadne jest przeciwstawianie sobie komunizmu i nazizmu jako – odpowiednio – skrajnej lewicy i “skrajnej prawicy”. Otóż prawica z natury swojej nie może być skrajna, ponieważ jest ona z założenia tradycyjna i konserwatywna, kultywująca organiczny rozwój w świecie odwiecznych wartości. Skrajną natomiast z natury jest wszelkiej maści rewolucyjna lewica.”

Ksiądz Roman Kneblewski

Czy ta walka miała sens? Z punktu widzenia militarnego zapewne nie. Od początku skazana ona bowiem była na klęskę. A jednak po latach wydała ona owoce. Chce się powiedzieć: szkoda, że tak późno. Bo choć runął blok komunistyczny, trzeba było jeszcze wiele lat czekać, by wydobyć ich na powierzchnię – nie tylko z ziemi, w której spoczęły ich ciała, ale przede wszystkim ze zbiorowej niepamięci.