Narodowy program gospodarczy - Roman Rybarski

Roman Rybarski (1887-1942) najbardziej znany jest jako ekonomista i twórca programu gospodarczego obozu narodowego. Ale przecież to tylko jeden z wielu aspektów jego działalności. Był on nie tylko wybitnym ekonomistą i historykiem gospodarki, lecz także aktywnym politykiem, parlamentarzystą i publicystą politycznym.

Bez wątpienia należał do tych działaczy Narodowej Demokracji, którzy swymi poczynaniami odcisnęli niezatarte piętno na rozwoju polskiej myśli politycznej. Kiedy pod koniec lat 20. w Stronnictwie zaczęły krystalizować się dwie wyraźne orientacje polityczne, występujący w obronie systemu parlamentarnego Rybarski podszedł krytycznie do wspieranych przez Dmowskiego młodych, próbujących odwoływać się do sukcesów totalitaryzmów zachodnioeuropejskich. W konsekwencji stanął na czele grupy w Stronnictwie określanej „profesorską” bądź „demoliberalną”.

Swoim poglądom na ustrój państwa Roman Rybarski najdobitniej dał wyraz w opublikowanej w 1936 r. książce Siła i prawo, a zwłaszcza w rozdziale poświęconym idei „państwa monopolicznego”, gdzie polemizował z tezami „młodych” i przestrzegał przed skutkami ich koncepcji. W poglądach politycznych Romana Rybarskiego na pierwszym planie znajdowało się pojęcie narodu. „Postulatem idei narodowej — pisał — jest wiara w naród, w jego wartości, w jego moc twórczą. Nie można być nacjonalistą, gdy się w swój naród nie wierzy. Nie dokona się niczego wielkiego, jeżeli najsłuszniejsze nawet hasła i plany nie uruchamiają sił narodu, nie budzą ich i nie mnożą”. A jeśli ktoś prawdziwie wierzy w naród, to czyż może pozbawić go możliwości decydowania o sobie? Wskazywał więc na konieczność obrony demokracji, w której decyduje naród, by nie ryzykować dyktatury, w której mogłyby nadmiernie dojść do głosu żywioły obce.